Boeing đã học được gì từ những vụ tai nạn máy bay của những năm 1960

21/03/2019 16:07

Dòng máy bay mới của Boeing gặp phải một vấn đề lớn: Đã xảy ra hai vụ rơi máy bay trong vòng 5 tháng.

Boeing đã học được gì từ những vụ tai nạn máy bay của những năm 1960

Dòng máy bay mới của Boeing gặp phải một vấn đề lớn: Đã xảy ra hai vụ rơi máy bay trong vòng 5 tháng.

Giới truyền thông thì đổ lỗi lên loại máy bay của Boeing và nhiều hành khách e ngại việc phải di chuyển bằng bằng loại máy bay đó. Đáng lẽ đây là dòng máy bay đem lại thành công cho công ty Boeing, bởi vì nó là loại phương tiện vận chuyển được nhiều hãng hàng không gửi yêu cầu đặt hàng. Nhưng nếu sự hoang mang vẫn còn và các hãng hàng không không còn sẵn lòng mua nó nữa, thì tương lai của Boeing sẽ gặp nguy hiểm. 

Điều này có thể mô tả về cuộc khủng hoảng hiện tại của Boeing. Hai vụ tai nạn của dòng máy bay 737 Max đã khiến toàn bộ 371 chiếc máy bay loại này bị cấm bay trên toàn thế giới.

Mẫu máy bay Boeing 737 Max 8.

Nhưng vụ khủng hoảng được nêu ở đầu bài còn tệ hơn nhiều so với những vấn đề mà Boeing 737 Max gặp phải và chuyện đó đã xảy ra cách đây 50 năm.

Trong vòng 4 tháng liên tiếp từ cuối năm 1965 đến đầu năm 1966, bốn chiếc máy bay mới thuộc dòng Boeing 727 bị rơi. Trong đó có 3 vụ tai nạn xảy ra khi máy bay đang cố hạ cánh xuống các sân bay thuộc địa phận nước Mỹ và có hai vụ tai nạn xảy ra chỉ cách nhau ba ngày trong tháng 11/1965.

Bài học từ vụ khủng hoảng trước đây

Rõ ràng công ty Boeing vẫn sống sót sau vụ khủng hoảng giữa những năm 60. Vậy bài học nào có thể được công ty này áp dụng đối với tình hình hiện tại?

Đầu tiên, việc đào tạo thích hợp cho các phi công lái những chiếc máy bay mới này là việc đặc biệt quan trọng.

Những phi công lái chiếc máy bay 727 Max khi xưa đã không được chuẩn bị kỹ càng và cuối cùng đã gây ra những tai nạn đáng tiếc.

Trong khi nguyên nhân chính xác gây ra những vụ tai nạn của dòng máy bay 737 Max vẫn chưa được xác định, thì đã có những bằng chứng cho thấy các phi công điều khiển những chuyến bay đó đã không được đào tạo để đối phó với hệ thống an toàn tự động được Boeing thiết kế với mục đích ngăn chặn việc động cơ tự động ngưng hoạt động. Các nhà điều tra cho rằng hệ thống an toàn tự động đã khiến mũi của những chiếc máy bay 737 Max chúc xuống trước khi gây ra tai nạn ở Ethiopia và Indonesia.

Nhưng những vụ tai nạn xảy ra vào năm 1965 và 1966 chứng minh rằng các hành khách sẽ nhanh chóng vượt qua nỗi lo ngại với loại máy bay đó nếu như Boeing có thể chứng minh được chúng vẫn an toàn để bay.

Sự lo lắng khi phải bay bằng loại máy bay Boeing 737 Max đã lên đến đỉnh điểm sau vụ tai nạn ở Ethiopia. Trang web du lịch Kayak đã thêm vào chức năng sàng lọc các chuyến bay sử dụng máy bay 737 Max khi đặt vé. Boeing đưa ra quyết định tự yêu cầu các nước và hãng hàng không cấm bay loại máy bay 737 Max một phần là vì “để tái bảo đảm độ an toàn của loại máy bay này”.

Nếu như lịch sử là một chỉ báo thì sự lo ngại về dòng máy bay 737 Max có thể lắng xuống.

Tai tiếng của 4 vụ tai nạn của dòng máy bay 727 thậm chí còn làm nảy sinh nhiều nỗi lo từ cộng đồng đi máy bay. Vào thời đó, các vụ tai nạn máy bay còn thường xuyên xảy ra hơn và có nhiều người không có kinh nghiệm về việc di chuyển bằng đường hàng không hơn.

Nhưng mối quan tâm về dòng máy bay Boeing 727 đã nhanh chóng phai đi và dòng máy bay này lại trở thành một thành công lớn của Boeing (BA).

Lịch sử những vụ tai nạn của máy bay Boeing 727

Loại máy bay 727 có 3 động cơ ở phía đuôi máy bay, là loại máy bay thương mại đầu tiên có ít hơn 4 động cơ. Việc đó đã khiến cho dòng 727 tiết kiệm nhiên liệu hơn dòng Boeing 707 với 4 động cơ, đây cũng là dòng máy bay thương mại đầu tiên của Boeing. Dòng 727 cũng được trang bị loại cánh máy bay cải tiến làm máy bay giảm tốc nhanh hơn, cho phép chúng hạ cánh được trên những đường băng ngắn hơn. Đặc điểm này giúp cho dòng máy bay thương mại 727 hạ cánh được ở những sân bay mà trước đây chỉ dành cho các loại máy bay cánh quạt, đó đồng thời là đặc điểm giúp Boeing hái ra tiền.

Phần đuôi của chiếc Boeing 727 gây tai nạn vào năm 1966.

Nhưng các phi công điều khiển 4 chiếc máy bay gây tai nạn rõ ràng đã không được đào tạo kỹ càng để phản ứng với việc giảm tốc nhanh chóng của loại loại máy bay mới này. Một trong 4 chiếc máy bay đó dự dịnh sẽ hạ cánh xuống sân bay O’Hare ở Chicago nhưng lại đâm xuống Hồ Michigan cách xa sân bay hàng dặm.

“Tiêu đề của nhiều tờ báo gọi đó là ‘Máy bay 727 chết chóc’. Đã có rất nhiều lời kêu gọi về việc cấm bay dòng máy bay này”, Bill Waldock, Giáo sư kiêm Trưởng phòng thí nghiệm tai nạn của Đại học Hàng không Embry-Riddle, cho biết. “Các hành khách yêu cầu các công ty đặt vé tránh dòng máy bay này. Việc đó có thể đã ‘khai tử’ dòng Boeing 727.”

Cục Hàng không Liên bang Mỹ vẫn ủng hộ Boeing

Tương tự như tình huống vào tuần trước, khi các cơ quan hàng không toàn thế giới đều đã ra lệnh cấm bay lên dòng máy bay 737 Max, thì Cục Hàng không Liên bang Mỹ (FAA) vẫn giữ nguyên quan điểm như đã từng đối với các vụ tai nạn của Boeing hồi năm 1965. Ngay sau khi vụ tai nạn chết người thứ ba có sử dụng máy bay Boeing 727 xảy ra, FAA đã đưa ra tuyên bố rằng họ không tìm thấy sự tương đồng trong các vụ tai nạn và từ chối đưa ra lệnh cấm bay đối với dòng máy bay này.

Cuối cùng, Ủy ban Hàng không Dân dụng (CAB) và Ủy ban An toàn Giao thông Quốc gia (ATSB) – cơ quan kế nhiệm của CAB, được thành lập giữa tình hình hàng loạt vụ tai nạn máy bay xảy ra – đã minh oan cho dòng máy bay 727 và đổ lỗi cho các phi công là nguyên nhân gây ra các vụ tai nạn.

“CAB xác định nguyên nhân có thể của vụ tai nạn lần đó là do cơ trưởng đã  không hành động kịp thời để ngăn chặn đà giảm độ cao quá nhanh của máy bay trong quá trình hạ cánh”, các nhà điều tra trong vụ tai nạn ở Thành phố Salt Lake cho biết.  

Cần phải đào tạo nhiều hơn

Các phi công đã không được đào tạo đúng cách để đối phó với những thay đổi về cách máy bay tự xử lý so với những dòng máy bay thương mại cũ.

“Tốc độ hạ độ cao của máy bay có thể diễn ra rất nhanh, nhanh hơn nhiều so với những chiếc máy bay trước đây”, Shem Malmquist, Điều tra viên tai nạn kiêm giáo sư thỉnh giảng tại Florida Institute of Technology, đồng thời là cơ trưởng của chiếc Boeing 777 cũng là người đã từng cầm lái dòng máy bay Boeing 727, cho biết. “Các điều tra viên đã đúng trong việc bản thân dòng máy bay 727 vẫn an toàn để bay. Chỉ là các phi công đã không được đào tạo để đối phó đúng cách với loại máy bay này”.

Nhưng công ty Boeing thật sự đã vượt qua được cuộc khủng hoảng của dòng máy bay 727. Việc tăng cường công tác đào tạo đã khiến việc vân hành máy bay trở nên an toàn hơn và những vụ tai nạn tương tự đã không còn xảy ra nữa.

“Vấn đề nằm ở việc đào tạo phi công và kinh nghiệm bay thực tế”, Waldock, người đã dạy về các vụ tai nạn của dòng 727 như một bài học trong các lớp nghiên cứu tai nạn của ông, cho biết. “Việc đào tạo được mở rộng sau các vụ tai nạn”.

Sự chấp nhận của công chúng đối với những chiếc máy bay từng gặp nạn

Vào thời điểm những năm 1960, dòng máy bay 727 đã trở thành mẫu được bán chạy nhất của Boeing. Cuối cùng Boeing đã bán được 1,831 chiếc máy bay thuộc mẫu này, con số nhiều gấp 2 lần so với đối thủ DC-9. Nhà sản xuất mẫu máy bay DC-9, Douglas Aircraft, cuối cùng đã sáp nhập với McDonnell Aircraft vài năm sau đó. Và Boeing đã mua lại công ty được sáp nhập, McDonnell Douglas, vào năm 1997.

Nỗi lo của công chúng về dòng máy bay đã gây tai nạn chỉ tồn tại một thời gian ngắn, Brian Baum, Tác giả và nhà sử học hàng không, nói.

Baum cũng đề cập đến lần bị cấm bay gần đây nhất của Boeing là vụ dòng máy bay mới 787 Dreamliner bị cấm bay ba tháng hồi năm 2013 bởi vì gặp vấn đề với những cục pin bốc cháy.

“Mọi người tỏ ra khá lo lắng với vấn đề về pin của dòng máy bay 787”, Baum nói. “Nhưng hiện nay tôi không còn thấy ai có vấn đề gì với dòng máy bay 787 nữa cả”.

Khi tất cả mọi việc đều được công bố và hoàn tất, khách hàng sẽ lại đưa ra quyết định dựa trên giá cả.

“Tôi không để ý đến việc công chúng sẽ quá quan tâm đến vấn đề này quá lâu”, Malmquist nói. “Họ sẽ chỉ lo lắng về giá vé thôi”.

Trân Võ (Theo CNN)

Fili

CÁC TIN TRƯỚC

Tin xem nhiều nhất

Đăng ký nhận bản tin

Symptoma