Làm thế nào để biến một cửa hàng gia đình thành tập đoàn trị giá 1.8 tỷ USD?

30/10/2018 20:30

Cha của Mohan Vaswani, người đã khởi nghiệp với một cửa hàng bán vải tại một thành phố nhỏ ở Indonesia năm 1948, từng nói với ông rằng: "Một ngày nào đó, sự nghiệp của con sẽ phát triển khắp thế giới."

Làm thế nào để biến một cửa hàng gia đình thành tập đoàn trị giá 1.8 tỷ USD?

Cha của Mohan Vaswani, người đã khởi nghiệp với một cửa hàng bán vải tại một thành phố nhỏ ở Indonesia năm 1948, từng nói với ông rằng: "Một ngày nào đó, sự nghiệp của con sẽ phát triển khắp thế giới."

 

Ông Mohan Vaswani (trái) và cháu trai Sajen Aswani.

Ông Vaswani, hiện nay 80 tuổi, đã nhìn thấy trước tiền đồ của Tập đoàn Tolaram. Tập đoàn này có trụ sở đặt tại Singapore và trị giá ước tính hiện tại là 1.8 tỷ USD. Tập đoàn Tolaram đang xây dựng một bến cảng ở Nigeria, sản xuất giấy ở Estonia, điều hành một ngân hàng ở Indonesia và một công ty điện ở Ấn Độ. Ngoài ra, tập đoàn này còn sản xuất thực phẩm và có cơ sở phân phối khắp châu Phi, sản phẩm được bày bán tại hơn 75 quốc gia. Hiện tại, công ty đang mở rộng sang lĩnh vực kỹ thuật số và còn tính mở thêm một quỹ đầu tư.

Nền tảng 70 năm đã giúp cho Tập đoàn Tolaram phát triển được như ngày hôm nay. Bạn sẽ có cảm giác Tập đoàn này là một tập hợp bao gồm những công ty star-up với những mảng kinh doanh tách biệt hơn là một đế chế đa quốc gia. Tunaiku - một trong những dự án gần đây nhất - là một công ty cho vay trực tuyến, hầu như vận hành tách biệt với Ngân hàng Amar Indonesia của Tập đoàn.

Trong khi tập đoàn này vẫn do gia tộc Vaswani sở hữu, thì việc vận hành hàng ngày tại 18 đơn vị kinh doanh đều do các nhà quản lý chuyên nghiệp thuê ngoài phụ trách, và họ còn được khuyến khích thử nghiệm những ý tưởng mới.

Ông Vaswani nói rằng: "Chúng tôi không hề sợ hãi. Một khi nhìn thấy cơ hội, chúng tôi sẵn sàng chấp nhận rủi ro."

Theo lời của Sajen Aswani, cháu của Vaswani và đồng thời là Giám đốc điều hành của tập đoàn, trong suốt 7 thập kỷ tồn tại, Tập đoàn Tolaram đã đầu tư vào khoảng 100 thương vụ kinh doanh khác nhau. Khoảng 75% là thất bại, nhưng 25% thương vụ thành công đã gỡ gạc lại.

Oriano Lizza, chuyên gia phân tích của CMC Markets Plc, nói rằng trong những thập kỷ qua, tập đoàn Tolaram có tốc độ phát triển cực kỳ mạnh mẽ. Điểm nổi trội giúp tập đoàn thành công chính là sự đa dạng hóa và khả năng quản lý rủi ro khi mở rộng sang nhiều quốc gia và nhiều lĩnh vực kinh doanh khác.

Ông Vaswani cho rằng văn hóa của tập đoàn xuất phát từ một sự thật là gia đình của ông có nguồn gốc từ Sindh, một tỉnh thuộc nước Pakistan, vốn từ lâu đã nổi tiếng là cái nôi của nhiều doanh nhân trong nước cũng như nước ngoài.

"Sindh là một cộng đồng của những người kinh doanh" - Vaswani nói. "Họ là những người có máu làm ăn. Thậm chí, nếu họ chỉ có một số vốn nhỏ thôi, họ cũng sẽ tự kinh doanh riêng bởi vì họ không thích làm việc cho bất kỳ ai."

Vào cuối thế kỷ 18, gia đình ông đã chuyển sang Indonesia, một điểm dừng chân phổ biến cho những người di cư từ Sindh vào thời đó. Toàn bộ gia đình đoàn viên cùng với cha của ông Vaswani, đã làm việc tại Indonesia trước đó. Ông ấy có một cửa hàng tại Malang trên đảo Java.

Ông Vaswani tham gia vào công việc kinh doanh vải vóc của cha ông khi ông mới 10 tuổi, và nắm quyền quản lý xưởng vào năm 19 tuổi. Ông mở rộng từ việc phân phối sang luôn cả khâu sản xuất và xây dựng nhiều công xưởng ở nước ngoài như Mỹ, Anh, Đức, Nam Phi và các nước Baltic.

"Theo phong tục gia đình của tôi, bạn sẽ được trao quyền điều hành khi còn rất nhỏ tuổi. Không giống như hiện nay, không cần phải học hành gì trước cả."

Như một minh chứng cho cách thức mà ông đã thúc đẩy tập đoàn phát triển sang những lĩnh vực mới, ông đã kể lại câu chuyện ông tiến hành thương vụ lớn đầu tiên ở nước ngoài vào những năm 1970 ra sao.

"Tôi nói với một người bạn đang kinh doanh ở châu Phi là tôi muốn ra nước ngoài kinh doanh. Thế là anh ấy nói 'Vậy tại sao anh không đến châu Phi?'"

"Tôi không biết gì về châu Phi cả", ông Vaswani trả lời.

Bạn ông mới bảo ông đến đó du lịch 2 tuần để tìm hiểu. Khi đó, ông Vaswani đã du lịch tới Nigeria, sau đó là Ghana và Bờ Biển Ngà. Một tháng sau, ông bắt đầu kinh doanh tại Lagos, Nigeria, nơi có thu nhập đầu người cao nhất trong 3 nơi kể trên và sẵn lòng trả tiền trước khi nhận được hàng, điều này đã giúp ông giảm thiểu rủi ro.

Ông Vaswani không áp dụng cách thức kinh doanh gia đình phổ biến ở châu Á - các thành viên trong dòng họ và tài sản được san sẻ và được kiểm soát bởi một bậc trưởng lão.

"Chúng tôi quyết định các thành viên trong dòng họ sẽ được giữ vị trí cổ đông," ông Vaswani nói. "Nếu như một chuyên gia thuê ngoài phạm phải một sai lầm, bạn có thể phạt người đó. Nhưng với người nhà, thì điều đó sẽ trở nên nhạy cảm."

Đây có thể là một lý do giúp cho tập đoàn này tránh được số phận sụp đổ như những công ty gia đình trị khác khi cơ nghiệp được trao lại cho thế hệ thứ 2 hay thứ 3.

Lizza làm việc tại CMC Markets nói rằng: "Có một yếu tố đáng ngại chính là việc vốn hóa quá nhiều và thiếu sự chuyên môn trong các lĩnh vực kinh doanh khác nhau, mặc dù thời gian tồn tại và tính bền vững của tập đoàn đã minh chứng điều ngược lại."

Quyền kiểm soát chủ đạo vẫn nằm trong tay của dòng họ. Các đơn vị kinh doanh của tập đoàn Tolaram, bao gồm tất cả hoạt động thương mại, được điều hành bởi Aswani. Ông Aswani là Giám đốc điều hành, từng theo học ngành kinh tế tại Đại học Luân Đôn. Tổ chức từ thiện Ishk Tolaram được thành lập vào năm 2016 thì do con gái của ông Vaswani là Sumitra Aswani - một bác sĩ được đào tạo bài bản - điều hành. Tuy nhiên, văn phòng của công ty thì lại được quản lý bởi một đội ngũ của Manish Tibrewal, ông Tibrewal tham gia vào cơ sở sản xuất mì tại Nigeria với tư cách là Giám đốc Tài chính năm 2004.

Tập đoàn chủ yếu do Mohan Vaswani, hai con trai của ông, ba người cháu, và một người em họ sở hữu.

Với tư cách là Chủ tịch, ông Vaswani không còn tham gia vào hoạt động kinh doanh thường ngày nữa, nhưng ông vẫn đến văn phòng mỗi ngày và đưa ra ý kiến cố vấn về những quyết định quan trọng.

Ông có đam mê làm từ thiện và làm vườn. Khi ông viếng thăm các cơ sở hoạt động của Tập đoàn Tolaram, ông đều đảm bảo khu vườn của mỗi một nơi đều phải được chăm sóc cẩn thận.

Ông cũng nhìn thấy trước được sự phát triển của Tập đoàn, hiện có hơn 10,000 nhân viên, so với khoảng 1,000 người vào những năm 1970, lúc đó công ty chỉ tập trung kinh doanh ở Indonesia. Ông nói ông thích Tập đoàn phát triển theo hướng tự thân vận động hơn là theo hướng sáp nhập. Ông thích tuyển dụng những người trẻ tuổi và hướng họ theo văn hóa của công ty.

Tập đoàn hiện đang mở rộng sang những khu vực khác ở châu Phi và Indonesia, tập trung vào mảng kỹ thuật số và hàng tiêu dùng. Quỹ Tunaiku đã đạt được doanh số cho vay cá nhân hơn 65.5 triệu USD.

Để đạt được thành tích như hôm nay - từ việc kinh doanh ở một quốc gia, mở rộng sang các nước khác và hiện tại là khắp thế giới - là nhờ vào sự trung thành mạnh mẽ được duy trì qua nhiều đời trong gia tộc.

"Chúng tôi sinh ra là để tận lòng trung thành với Tập đoàn Tolaram", Aswani nói.

Tuệ Nhiên (Theo Bloomberg)

FILI

CÁC TIN TRƯỚC

Tin xem nhiều nhất

Đăng ký nhận bản tin

Symptoma